Oğuz’da Müzik

Oğuz’da Müzik ve Müzisyenler Üzerine / Şakir Sağlam

Oğuz’dan çıkan seslerin, dünyaya açılıp, oralardan da seslerini duymak istiyoruz. Aramızda olmayan müzisyenlerimizi saygı ile anıyoruz.

Bu sayfada Yerel müziğimizle birlikte evrensel müziği de tanıtmak istiyoruz.

GELENEKSEL MÜZİĞİMİZ:

Geleneksel olarak bildiğimiz müzik, yaşadığımız bölgemizin müziği olan KARADENİZ MÜZİĞİ’dir.

Karadeniz müziği olarak bildiğimiz ses ve aletleri hemen söyleyelim: Kemençe, davul, zurna, dilli kaval. Daha doğuya doğru gidince tulumu ekleyebiliriz. Dikkat edilirse bu aletlerin tümü tek çalınır. Arada sırada davul-kemençe, davul-kemençe-kaval, davul-zurna ya da kemençe-davul-zurna bir arada çalınmaktadır. OĞUZ’ da da durum aynıdır. Tek fark, tulum yoktur.

Karadeniz müziği çoğunlukla tek sesli müziktir.

Dilli kaval Oğuz’da yaygındır. Bilinen özelliği ile dilli kavalı hemen herkes yapabilir. Yerel adı ile düdüklük dediğimiz bir ağaçtan yapılır. İçi kolayca boşaltılıp, delindiği için pratiktir.

Biz şöyle yapardık çocukluğumuzda:

Bir çakı bıçağı, ateş ve kalın bir çivi yeter. Düdüklük ağacının kabuğunu çakı bıçağı ile soyardık. Alt ve üst tarafını düzler temizlerdik. İçini bir çubukla boşaltır, içi boş bir boru haline getirirdik. Ateş yakıp çiviyi kızdırarak, işaretlediğimiz deliklerine bastırır ve deliği azıcık genişletirdik. Çakı bıçağı ile dil deliği açardık. Dil takarak başlardık çalmaya.

Üstteki beyaz kavalı İbrahim İpek (Hava’nın), alttaki koyu renkli olanı Aruz Köyü- Sappanularından İrfan armağan etti.

Görüldüğü gibi bu iki kavalın nota delikleri aynı aralıkta ve aynı genişlikte. Ağız yapıları, dilin takıldığı yer ve boylarının uzunluğu farklı olsa da ses yapısı çok değişik değildir, bir birine benzer. Bizim yaptıklarımız da aynıydı. Bu kavallar usta elinden çıksa da sonuç değişmez.

Yalnızca yerel müzik çalınabilir. Başka bir enstrümana uyum sağlayamaz, birlikte çalınamaz.

Bu dilli kavalı; ustamız Kasım Gürsoy 1965 yılında bana armağan etti.

Bu kaval metal-pirinçten ve Fransız yapımı Dilli Kaval. Karar sesi; MiBemol . Özelliklerine bakalım ve bizim yaptıklarımızdan farkı nedir, özetleyelim: MiBemol ses verir. Boyu, deliklerinin boya göre oranı ve yerleri, deliklerin arasındaki uzaklıklar, deliklerin çaplarının genişliği…Tümü hesaplıdır. Sonuçta nota ile çalınabilir dilli kavaldır. Batı müziği ölçülerindedir. Klasik Müzik Orkestralarında da çalınabilir bir doğu enstrümanıdır. Batı müziklerinde çalınabilmesi için, kaval için eser yazılmalıdır. Doğu müziklerinden ise MiBemol karar sesi olan parçaları çalabilir. Her karar sesi için ayrı dilli kaval üretilmiştir. Karar sesine uygun olan dilli kaval ile çalmak gerekir.

Alttaki fotografta Şakir Sağlam’ın doğru karar sesi olan dilli kavallarını veriyoruz.Ana kaval denilen en uzun boylu ve kalın olan dilli kaval “La kaval”dır. Sonraki kavallar, kısa boylu ve ince yapıdadırlar.

Oğuz Müzikleri ve Müzisyenleri Üzerine

Kasım GÜRSOY (TRT’de çalmış, dilli kaval ustamız)

Ses olarak ise bu çalgılarla söylenen türkü adıyla bildiğimiz, maniler hayli çoktur. Düğün dernek zamanı söylenirler. Atma türküler, sevda türküleri, otçu türküleri gibi adlarla duyarız.

Müzil dinlemek için KLİKLEYİNİZ

KEMENÇE

Kemençe çalanların türküleri ise ayrı bir keyiftir. Kemençe çalanlara türkü ile eşlik eden çok insanımızın sesi kaydedilmiştir. İncelenmesi gereken bir alandır.

Köyümüzde kemençe çalanlardan yine bir kaç örnek veriyoruz : üstte DİNLEYİNİZ tıklayınız.

Gelenekselden Evrensel Müziğe bir Pencere

Klasik Müzik

Evrensel müzik nedir? Biz bir tanım yapalım: Yerel olan müziğin, dünya müzik değerleri ile buluşarak yeniden yorumlanması, yeni bir yorumla yapılan müziktir. Beethoven ile Vivaldi bizim de beğendiğimiz evrensel müzik örneklerinden, evrensel yorumlardır.

Evrensel müziğin önemli özelliği ise çok sesli olmasıdır. Çalgılar; çeşit ve sayı olarak çoktur. Bu nedenle çalgıların birlikteliği, ORKESTRA ile adlandırılır. Orkestrayı şef yönetir. Bir Orkestrayı şefimiz de Orhan Oğuz.

Koristleriyle
Şef Oğuz Öztürk: ÇÜ. Güzel Sanatlar Fakültesi
Ç.Ü. ADANUS ÇOKSESLİ KOROSU
Budapeşte-Macaristan-Gümüş madalya

KÜLTÜR BAKANLIĞI ADANA ÇOKSESLİ GENÇLİK KOROSU
19 MAYIS 2003 GENÇLİK KONSERİ Şef: Oğuz Öztürk

RAP MÜZİK

Köyümüzün insanı GÖÇ nedeniyle farklı yerleşim yerlerine gitmek zorundadır. Bu durum farklı iş, farklı sanat dalları, farklı meslekler öğrenmelerine elverişli olmaktadır.

Bu alanlardan biri de Müzik.

Mustafa Öztürk (Hatsinu Muhammet’in oğlu)

Bu gün, RAP MÜZİK yapan bir kardeşimiz var artık: Mustafa Öztürk. Kendini GOGO ALESTA adıyla tanıtıyor. 2009 yılından beri çalışıyor bu alanda. Youtube bakarak diğer bilgileri alabilirsiniz: https://www.youtube.com/channel/UCvu_GllRQ7LVHMyOAXjMJRw

Dinledim kliplerini, videolarını ve ben beğendim

POP MÜZİK

Tiyatro oyuncusu olan Toprak Sağlam MSM (Müjdat Gezen Sanat Merkezi) Akademi Tiyatro Bölümünü birincilikle bitirdi.

Kendi çabasıyla gitar öğrendi.  2,5 yaşından beri sahnede. Dizi film ve sinema filmi oyuncusu.  20.Ankara film Festivalinden ödülle döndü. Dans, müzik ve oyun üçlüsü ile sürdürüyor. 

Can Yarası /Toprak Sağlam’ın ilk single albümü

Bu özetin dışında daha çok müzisyenimiz var, dünyanın farklı köşelerinde. Burada yer almak isteyenlere yerimiz var. Bu sayfaların derdi REYTING değil, dostların arasında olma. Tarihe bir not düşmek

Karar sizin…

Biz önce kendi müziğimiz tanımayı, sonra evrene açılmayı doğru buluyoruz.