Oğuz Evi Modeli

Bu model, tüm Karadeniz Bölgesi içindir./Mimar Mehmet Hacıalioğlu

5H Tasarım hazırladığı fotograflara ve Oğuz Evi yazısına : BAKINIZ

Mimar Mehmet Hacıalioğlu’nun Oğuz Evi Modelini anlattığı kitabı bitti:

ÖNSÖZ
Oğuz evi; elektrik, şebeke suyu ve araba yolunun olmadığı dönemde tamamen doğal ve mahalli malzeme ile köyün kendi ustaları tarafından inşaa edilen evlerdir.
Tarihi yapıyı geçmişte yapılmış olan, kültürel değer taşıyan, gerek malzeme seçimi gerekse de konstrüksiyon bakımından artık tercih edilmeyen yapı diye, geleneksel yapıyı ise denenmiş ve üstünlüğü kabul edildiği için uzun süre tekrarlanan yapı diye tarif edebiliriz. Bu iki tarife kırsal kesim evi tabirini de ekleyerek niteleyebiliriz eski Oğuz Evi’ni.
Bu yazıda kısaca Oğuz Evi ifadesi kullanılacak.
Oğuz evi, içinde doğduğumuz, yaşadığımız evlerdir. Bir kısmının yapılışına şahidiz. Değişen hayat şartları ve teknolojik ürünlerin köye gelmesiyle elli sene öncesinde yapımından vazgeçilen bu evlerin, sanatlarını icra edişlerine şahit olduğumuz, son büyük ustaları burada rahmetle anıyorum.
Şükrünün Mehmet Ali Usta (Mehmet Ali Aydın)
Hasan Ustanın Ahmet usta (Ahmet Kurt)
Kırcıoğlu (Hüseyin Kırcı)
İmancı (Taş sökümcü ve duvar ustası Mustafa Gürsoy)
Topaloğlu Hasan (Taş duvar ustası Hasan Topal)
Mustafa Kurt ve Yaşar Aydın gibi bir sonraki kuşağın ustaları sanatı öğrenmiş, süreçte rol almış ve hatta yapımın sorumluluğunu yüklenmişlerdi. Fakat devam eden zamanda öğrendikleri başka çeşit ustalıklarla sürdüregelmişlerdir meslek hayatlarını.

Araba yolu milat oldu. Malzeme ve konstrüksiyon değişmiş, plan şeması da esnemeye başlamıştı. Bugün yapılan evler artık eski evlerle akraba değil. Hatta eski evlerin tamirleri, yeni işlevle, zamanımızın ustaları ve ucuza maledilen teknoloji ürünleriyle,geleneğe uymayan şekilde şipşak yapıldığı içinde o evleri de gelenekselin haricinde saymak gerekir.

Yayladaki evlerin geleneğin ilk örneklerinin özelliklerini taşıdığını düşünüyoruz. Adeta bir çadır strüktüründeki yayla evleri zamanla gelişerek üç omuzlu köy evine, bilahare dört eğimli çatıya sahip ev haline gelmiştir. Köye araba yolunun gelmesiyle de daha ucuza mal edilen teknoloji ürünleri (briket, çimento ve bu gibi) geleneği sonlandırmıştır. Köy evleri düz, beton damlı, briket evlere dönüşmüştür. Zamanında çok görkemli görünen geleneksel ev, bu yeni evlerin gölgesinde kalmış, ağaçların, çortların arasına sinmiş gibi görünmektedir.

Bu bir anı yazısıdır. 40-50 sene öncesinde aklımda kalanları yazmaya çalıştım. Unuttuğum ya da yanlış hatırladığım şeyler olabilir. Okuyucunun uyarısıdikkate alınacaktır.

KTÜ öğretim üyesi Doç. Dr. M. Reşat Sümerkan ‘ın; ” Biçimlendiren etkenler açısından Doğu Karadeniz kırsal kesiminde GELENEKSEL EVLERİN YAPI ÖZELLİKLERİ” adlı doktora tezi kaynak kitaptı. Piyasada bulunmayan eseri, hoca kendi arşivinden öğrencisi Mimar Numan Hacıalioğlu aracılığıyla fotokopi olarak tarafımıza vermiştir. Kendisine şükran borçluyum.

Detay çizimleri ve yazının bilgisayar ortamına taşınmasındaki yardımlarından dolayı Mimar Gül Sevim Hacıalioğlu, Mimar Numan Hacıalioğlu ve Mimar Murat Hacıalioğlu’na da teşekkür ederim.
Mehmet Hacıalioğlu
Mimar
Kocaeli, 2010

Mimar Mehmet Hacıalioğlu’nun önerileri, 5H Mimarlık tarafından görselleştirildi.